Merhabalar bu yazımda "9. sınıf biyoloji karbonhidratlar özet" konusunda yazacağım.
Karbonhidratlar, yapılarında karbon, hidrojen ve oksijen atomlarını bir arada bulundururlar. Bütün canlı hücrelerde en kolay yoldan enerji elde etmek için kullanılırlar. Buna karşın yapılarında hidrojen atomu az olduğu için, yağ ve proteinlere kıyasla daha az enerji verirler. Organizmada yapıcı ve onarıcı olarak görev alırlar. Protein ve yağlara kıyasla daha az yapıya katılırlar. Karbonhidratlar üç grupta incelenir;
Monosakkarit: Monomer yapılıdırlar. Hücre zarından kolaylıkla geçebilirler ve sindirime uğramazlar. Suda çözünürler ve tatlıdırlar. İçerdikleri karbon sayısına göre sınıflandırılırlar;
Pentozlar: 5 karbonludurlar. Riboz ve deoksiriboz pentozlara örnek olarak gösterilebilir. Deoksiriboz DNA, riboz ise RNA ve ATP'nin yapısına katılır. Pentozlar enerji verici olarak kullanılmazlar.
Heksozlar: 6 karbonludurlar. Glikoz, fruktoz ve galaktoz heksozlara örnek olarak verilebilir. Glikoz kan şekeri olarak bilinmektedir. Bütün hücrelerin öncelikli enerji kaynağıdır. Sinir hücreleri enerji üretebilmek için sadece glikoz kullanabilir. Fruktoz meyvelerde bol miktarda bulunur ve meyve şekeri olarak da adlandırılır. Bitkisel özelliklidir. Galaktoz ise hayvansaldır. Süt şekeri olarak bilinmektedir. Bazı bitkiler ve bakteriler tarafından sentezlenebilir.
Disakkarit: İki monosakkaritin glikozit bağı ile bağlanması sonucu oluşur. Hücre zarından doğrudan geçemezler. Maltoz, sükroz ve laktoz disakkaritlere örnek olarak verilebilir. Maltoz arpa şekeri olarak bilinir. Hayvanlar tarafından üretilemez. iki glikozun birleşmesiyle oluşur. Sükroz çay şekeri olarak bilinir. Bitkisel kaynaklıdır. Glikoz ve fruktozun birleşmesi ile oluşur. Laktoz ise süt şekeri olarak bilinir. Hayvansal kaynaklıdır. Glikoz ve galaktozun birleşmesi ile meydana gelir.
Polisakkaritler: Çok sayıda glikozun birbirine bağlanması sonucu ortaya gelir. Hücre zarından geçemez. Sindirildikten sonra yapı ve depo maddesi olarak görev alır. Dört örneği vardır. Nişasta bitkisel depo, selüloz bitkilerde hücre duvarının yapısına katılma, glikojen hayvansal depo, kitin ise mantarların hücre duvarının yapısına, eklem bacaklılarda ise dış iskeletin yapısına katılma görevinde kullanılır.
Yorumlar
Yorum Gönder